Adelbert von Chamissok itzala galtzen zuen hankabiko bati buruz idatzi zuen. Gizabanakoari atxikirik dagoen atributua da itzala, halabeharrezkoa; identitatearen irudikapen metaforikoa. Euskalduna euskaraduna dela ero-moduan sinesten duenak ez du askoren itzala ikusi (nahi). Edo okerragoa dena, horiek ilunpera kondenatzen dabil
Euskarak egiten gaitu euskaldun. Euskaraduna da euskalduna. Esatea ondo dago; harenga gisa-edo. Esatetik sinestera badago tartea. Gure inguruetako egungo koadro identitarioa deskribatzeko eskatu ostean euskaldun kondizioa hizkuntza-fakultateetara mugatzen duenak (ariketa hori serioski egiten duelarik) ahalmen analitiko eskasa duela bistakoa da. Euskalduna, gaur egun, euskaraz diharduena dela baieztatzen duenari arreta gehiegi ez jartzea komeni da, beraz, erro-errotik erratzen baita analisian. Ez nuke espazio gehiegi galdu (bai, galdu) nahi aurreko argumentu gabe hori desmuntatzeko.
Joan Itzaltzura, Otsagabiara, Aribera, Orreagara. Joan Oreretara eta mintzo bertako rasta eta belarritakodun gazteei ez direla euskaldunak. Irakurri, bestela, Gara egunkaria. Galdetu erredakzioan espainiarrak ote diren. Ez. Euskaldunak ere ez lirateke, ordea, arestiko analista bikain horrentzat, ez baitute euskaraz egiten. Herrigabeak lirateke, halatan.
Chamisso abizendun idazle frantziar batek idatzi zuen halako eleberri protokafkiano bat itzala galtzen zuen hankabiko bati buruz. Gizabanakoari atxikirik dagoen atributua da itzala, halabeharrezkoa; identitatearen irudikapen metaforikoa litzateke. Euskalduna euskaraduna dela ero-moduan sinesten duenak ez du askoren itzala ikusi (nahi). Edo okerragoa dena, horiek ilunpera kondenatzen dabil.
Bada hilabete erdi Jule Goikoetxeak euskarak ez gaitu euskaldun egiten, baginak emakume egiten ez gaituen bezala idatzi zuenetik Berrian. Aspaldian irakurri dudan esaldirik bikainenetakoa iruditu zitzaidan, ezpairik gabe. Euskalduntasuna ez baita biologikoa, egiturazkoa. Euskalduntasuna eraikia da, emakume eta gizon kondizioak bezala. Subjektiboa da euskalduntasuna, generoa subjektiboa den bezala. Azpeitiar-zentrismo batek deabrututa dabil asko. Euskara egituraz, esfortzu barik jaso duen berak ez du ulertzen nola egon litekeen euskaldun erdaldunik. Azpeitiarra bai euskalduna!
Erdal hiztun euskaldunaren koherentzia falta agerikoa da, egia da: Berrogei urte Galizian bizitzen dabilen batek galiziarra eta anarkista dela baina galiziera ez dakiela adierazten didanean zur eta lur gelditzen naiz. Galizierak daraman klase-borroka dimentsioa eztabaida ezina baita, egin zidan orain dela gutxi Carlos Taibok. Eta orduan berriz oroitu naiz Jule Goikoetxearen honako adierazpenaz: euskaldun egiten gaituena subalternitatea da. Esaldiari buelta eman eta itauntzen dut: euskarak subalterno egiten gaitu? Ez nuke esango. Izatekotan erdara-ezak egingo gintuzke subalterno. Badago klase aristokratiko euskaldun bat. EAJ ez da subalternoa. Euskarak ez gaitu subalterno egiten. Eta euskaldun subalternitateak egiten gaituela onartzekotan euskal nazio-eraikuntzaren hiru modalitatetik bi arriskuan leudeke (3 eta 3+1), ez bailuke independentziak (jendarteak ulertzen duen moduan) helburu izan beharrik. Euskalduna zein da? Euskaldun sentitzen dena. Ernst Gellner-ek zioen: Bi gizon nazio berekoak dira nazio bereko direla errekonozitzen duten heinean. Kontua da: zer da euskal nazioa? Estatu espainiarraren markoaren barruko hiru lurralde hartzen dituen komunitatea nazioa da. Eragiketa horri Nafarroa gehitu dakioke, eta nazioa litzateke. Espainia onartu ahal duen nazioa, eta Espainiak onar dezakeena. Identitate plurinazionalez hitz egin beharko genuke. Eta horiek ez lirateke (hain) subalternoak, ene ustez.
Amaitzeko: euskal hiritarra Eusko Jaurlaritzaren erroldetan ageri den oro da (objektiboa). Euskal herritarra Euskal Herriko (Euskal Herria bera eraikuntza osatugabea delarik) kide sentitzen den oro da (subjektiboa). Eta euskalduna euskal herritarra da.
(Jatorrizkoa ZirriBorroak blogean).
The post Euskalduntasunaz appeared first on zuzeu.eus.