Arte postmodernoa
“Onezkeo ya, danak jakingo dezue, baño ori, irabazi in deu ya, eh. Erriyan eskutikan, danokin kontatzen, eta erriyantzako onena nai deu. Eskerrik asko danoi”. Halaxe hasten zaizkigu, Kalea Guztiona Da ekimeneko gazteak, kaleratu berri duten bideoan; umiltasunez bor-bor.
Arestiko bideoan ageri bezala, KGD-ko militanteak, eskuzabaltasunez, Zumaiako kale-kantoi eta zokoak marrazkiz apaintzera dedikatzen dira. Gainetik, aipatzekoa da, inork ere demokratikoki aukeratu ez duen alkate tiranoak, herritarrei bizkar emanda, gehiengo absolutuak nahi dituen mural, pankarta eta kartel alaiak jartzea galarazten duela. Eta, nola ez, herritar guzion eskubidea dela bizilagunaren paretak zikintzea, kalea herriarena baita, eta ez, noski, palazioan bizi den alkate-jauntxo-diktadorea aukeratu duten herritarrena.
Hausnarketa sakona behar du kontu honek, zeren inork ere ezin ulertzen baitu nola den posible bizi dugun mende honetan adierazpen askatasunari modu honetara hegoak ebakitzea. Hala, zentsura gogor borrokatu behar baita; era parte-hartzaile eta demokratikoan. Errenterian egin bezala. Mantendu zituztela herria ederkiro apaintzen zituzten hainbat hamarkadetako pintada guziak, salbu udaletxe parean izkiriatu zuten “Bildu españolen morroi” hura. Jakina, pintada borratu zen herriak hala nahi zuelakoz —kasu horretan ez zen adierazpen askatasunaren zentsura, noski, baizik elkarbizitzaren aldeko urrats bat—.
Izan ere, peneuveko burges horiek ez baitute konprenitzen herriarenak diren kaleko paretetan egin ohi diren pintadak adierazpen askatasuna direla, eta herritarron sentikortasun behinenak hunkitzen dituztela, “E.T.A. MÁTALOS” kasu. Zeren nola pentsatzen ahal du alkate diktatorial txima-luze horrek kaleek txukun eta garbi behar dutela egon? Oraino nostalgia erraietaraino sartzen zait tenore bateko herriak oroitzen ditudanean pankartaz josiak; bihotza kitzikatu izan dit “Patxi Zabaleta herriaren etsai” pintada zoragarriak.
Zeren honek ere esplikazio bat baitu. Mundu guziak dakien bezala, herria ez baitute herri bateko gizon-emakumeek osatzen, baizik, oro har, sozialista eta independentista kontsideratzen direnek. Kontuan hartzekoa da, ordea, herriko gaztetxea osatzen duten gazteek are eta eskubide zibil osoagoak dituztela. Hauek, gainerako eskubide guziez gain, herriko etxe abandonatu bat txoil demokratikoki okupatzeko eta herria pintada-kartel-pankartaz hornitzeko eskubidea baitute. Jakina baita herriko gaztetxea zeinena den; herriko gazte guziena, gazte sozialista eta independentista guziena alegia.
Behin herria zer den ondo azalduta, sabinozale neoliberalei demokrazia zer den ondo ulertarazten saiatuko naiz. Hasteko, entenditu behar dutena da hautestontzietan aukeratua ateratzen denak ez duela inongo legitimitaterik erabakiak hartzeko, eta, horregatik, hartuko den erabaki bakoitza herriari galdegin behar zaiola, eta, ondotik, herriko mugimendu sozial guziekin adostu, haiek baitira, egiaz, herriaren boz legitimoa. Salbuetsia doa atal honetan, nola ez, atez-atekoa; prozesu parte-hartzaileen eredu.
Honekin guziarekin, afera argi utzi dudalakoan nago; herriaren adierazpen askatasun plurala ez dela zentsuratzen ahal alegia. Denok dakigunez, herria apaintzen duten pankarta eta kartelek herriaren espektro zabala islatzen baitute, ELAtik LABera, eta Gaztetxetik Mugimendu Okupara. Horregatik, hain zuzen, Zumaiako herri osoaren nahia kaleak zikin eta peneuveren kontrako aldarriz josiak edukitzea da. Bai baitakizue, Maddalen Iriartek esan bezala: herriarentzat eta batez ere herriarekin.
Arte postmodernoa Arte postmodernoa Arte postmodernoa
Arte postmodernoa bidalketa lehenengo ZUZEU-(e)n agertu zen.